WebClick Tracer

BISAG UNSA: Rashomon

DAKBAYAN SA DABAW (MindaNews/9 Agosto) – Ang “Rashomon” uska pelikulang Hapon nga gihimo niadtong 1956. Mao kini ang nagpasikat kang Akira Kurosawa, ang direktor sa maong pelikula. Ang estorya niini nakabase sa mubong sugilanon ni Ryunosuke Akutagawa nga nag-ulohag “In a bamboo grove,” kun “Sa kakawayanan.” Mahitungod kini sa imbestigasyon sa kapolisan sa murder sa uska samurai, si Takehiko.

Matod pas uska mangangahoy (woodcutter), nakita niya ang patayng lawas sa samurai nga si Takehiko sa kakahoyan nga adunay samad dinuslakan sa dughan. Wala kuno siyay nakitang mga hinagiban, apan klaro nga adunay nahitabong away didto segun sa pagkayamukat sa palibot. Siya ang nagreport ngadto sa kapolisan. Sumala sa uska mongheng Buddhist, nakita niya ang samurai nianang adlawa nga nagguyod sa iyang kabayo nga gisakyan sa iyang asawa. Aduna niy gisukbit nga espadang samurai ug naay dalang mga pana.

Sumala sa uska polis, iyang nadakpan ang nag-unang suspek, ang bandidong si Tajomaru, human kini nahulog sa kabayo ug nagkamang-tikuko sa baybayon. Natingala kuno siya kay iladong kilabot nga tulisan si Tajomaru, gibaniog nga manlulugos ug pumapatay og tawo, apan nagtikuko lang sa balas.

Unsay nahulog sa kabayo? sukmat ni Tajomaru sa polis. Mikanaog siya sa kabayo ug nagluko-luko tungod sa kasakit sa iyang tiyan human makainom og tubig-sapa nga lagmit naay hilo. Ug kay nasayod man siyang bitayon gyod siya, itug-an niya ang tanan. Siya bitaw ang nagpatay sa samurai. Dili man unta niya patyon ang samurai. Ang iyang tuyo mao ra man ang pagreyp sa iyang asawa. Nawalis man ugod ang belo sa babaye nga nagsakay sa kabayo, ug nakita niya ang kagwapa niini nga sama sa uska diyosa. Nalansis niya ang samurai ug nagapos, ug nareyp gyod niya ang asawa, si Masago.

Dihang molakaw na unta si Tajomaru human sa reyp, mihangyo si Masago nga unta usa ra kanila, si Tajomaru ba o ang iyang bana, ang angay mabuhi. Kay dili siya magmalinawon nga adunay duha ka tawo nga masayod sa iyang pagkariwara. Kinsay modaog maoy ubanan ni Masago. Giputol ni Tajomaru ang gapos sa samurai ug nag-eskrimahay sila. Ingon pang Tajomaru, bilib kuno siya sa kahawod ni Takehiko kay miabot nig 23 niya ka tigbas, samtang kutob 20 lang ang uban niyang nakasangka.

Sumala sa testimonya ni Masago ngadto sa mga polis, human siya gireyp ni Tajomaru, nakita niya ang kasilag sa mga mata sa iyang bana alang kaniya samtang kini nakagapos. Mora siyag gitulisok. Bisag unsaon niyag hangyo nga silotan siya sa iyang bana, igo ra siyang tutokan sa mga matang puno sa kasilag. Wala na kaantos, iyang giduslak ang iyang punyal sa dughan sa iyang bana. Siya, ang nagpatay sa iyang bana! Kapila siya nagsulay pagpatay sa iyang kaugalingon apan napakyas siya.

Ang gihimo sa mga polis, nagkuha silag espiritista kun midyum aron maestorya ang kalag sa samurai. Sumala sa kalag sa samurai, human kuno gireyp ang iyang asawa, mihangyo kuno ni nga mouban kang Tajomaru. Apan una siya mouban, kinahanglang patyon ni Tajomaru ang iyang bana. Nawad-ag amor si Tajomaru sa babaye ug iya ning gibiyaan. Midagan usab pahilayo si Masago. Nabilin nga nag-inusara ang samurai ug nakahukom siya nga patyon ang iyang kaugalingon. Siya mismo ang nagpatay sa iyang kaugalingon!

Makalibog?

Ang pelikula ni Akira Kurosawa wala mosunod sa orihinal nga estorya ni Akutagawa. Gitangtang niya ang testimonya sa inahan ni Masago ug nagdugang siyag ubang mga esena, ilabi na ang ikaduhang estorya sa mangangahoy. Kumbaga, mao ni ang nagtuhog-tuhog sa mga testimonya nila ni Tajomaru, Masago, ug ni Takehiko, ang samurai. Sa bag-ong estorya sa mangangahoy, iyang gisulti nga nasaksihan niya ang tibuok panghitabo human nareyp si Masago! Dili diay tinuod ang iyang gisulti permero nga patay nang daan si Takehiko sa unang pagkakita niya niini.

Ang “Rashomon” akong gipatan-aw sa akong mga estudyante sa literatura sa University of Southeastern Philippines (USEP) human namo gidiskas ang orihinal nga estorya ni Akutagawa sa klase. Ako silang gipakomentog bisag unsa mahitungod sa pelikula nga gi-set sa karaang panahon sa Hapon nga aduna pay mga samurai. Nia ang pipila ka interesanteng mga komento:

“Si Masago ay parang baliw umarte. Bigla lang tatawa at iiyak. Si Tajomaru naman ay parang hindi naliligo. Naiinis ako sa kanyang itsura. Si Takehiko ay hindi tunay na samurai dahil natalo siya sa isang hamak na bandido lamang. Ang opinyon ko sa ‘Rashomon’ ay hindi siya maganda pero nakakaaliw panoorin dahil sa mga baliw na tauhan.” – Katherine Joy A. Caneda.

“Ang akong masulti sa among gitan-aw kay kataw-anan kaayo. Imbes maluoy ko kang Masago, makatawa gyod ko kay tanga kaayo siya og nawong sa iyang pag-arte. Mora siyag nakatomar og katol, magposing siya kon mohilak. Ang mga lalaki pod morag mga tambay sa kanto, morag mga mamasurahay. Klaro kaayo nga sugo sa direktor ang ilang away, kay kon matumba ang isa, matumba pod ang isa. Mga banga kaayo, ug labaw sa tanan, hugawan kaayo sila kay ang ilang sip-on ug singot nagsagol. Pero walay molabaw sa kilay ni Masago. Dili ko kasagang.” – May Cris S. Lumontad.

“Para sa akin, ito na ang pinakapangit na palabas na nakita ko. Parang naglalaro lang ang mga eksenang ipinapakita. Hindi ko naiintidihan ang mga emosyon ng mga tauhan. Natawa rin ako sa pag-aaway ng dalawang magkatunggali, animo’y walang saysay ang kanilang paglalaban. Hindi ko akalaing sikat pala sa kanilang bansa ang mga artistang gumanap sa pelikula.” – Kenneth Brian L. Solmeron.

“Ganahan kaayo ko sa estorya kay ginapa-confuse sa writer ang iyang audience. Magamit gyod imong logic ug imagination. Mahait ang imong pagsabot tungod kay daghan kag ipangutana kon kinsa gyod ang nagpatay sa samurai.” – Suzette D. Canda.

“Ang wala nako ganahi ang nawong sa aktres kay pangit kaayo ang kilay, abot sa agtang. Pangit sab siya mokatawa. (Sila Tajomaru ug Takehiko) dili kabalo mopinsing, korny kaayo, makalagot. Ang midyum nga gisaniban ni Takehiko kay sige og tuyok, morag kasing. Nalingaw ko, sige kog katawa.” – Paul Angelo Galon.

“Naglibog jod ko kay daghan kaayog estorya, ilabi na mikalit lang og abot ang bata sa ending. Naluoy ko sa samurai kay walay buot ang iyang asawa. Wala ko ganahi sa mga kilay ni Masago ug sa midyum.” – Neil Patrick Aguilando.

“Ang una jod nako nabantayan kay tanga kaayo ang mga nawong sa mga character. Dapat maluoy ka or maglagot, makatawa na lang ka tungod sa ilang nawong. Ilabi na si Tajomaru, hugawan pa jod kaayo. Luod kaayo siya kay nagsagol ang abog ug singot. Si Masago pod, maingon nakong naay pagkabigaon (hahaha). Gipaaway niya ang iyang bana ug si Tajomaru tungod kay gireject siya. Paita pod ani. Sakit kaayo to sa dughan ug pride ba. Pangit pa jod kaayo iyang kilay, sayang, gwapa unta siya. Ang ilang akting, mora ra silag nagdula. Gipanganlan man unta ilang direktor nga pinakabest, dili lang sa Japan, pero sa tibuok kalibotan, pero dili gyod nako makit-an nga hawod siya kay mora ra silag nagpraktis atubangan sa kamera.” – Clairdelene S. Nebre.

“What I liked about the movie was the setting. So classic, very feudal era. Also the costumes, the place, and the way the actors/actresses portrayed their roles. I also liked the ending, when the woodcutter adopted the baby. I was moved by that scene. The baby symbolized new beginning of faith in humanity. What I didn’t like was the portrayal of Takehiko and Tajomaru. A samurai should act like a samurai, and a bandit should act like a bandit. I don’t know what was in the director’s mind that he made the fight between Takehiko and Tajomaru less bloody. I have seen samurai movies and animes, and they don’t fight like Takehikok and Tajomaru.” – Jessica F. Toledo.

“I was really amazed by the creativity and imagination of Akira Kurosawa. ‘Rashomon’ delves into the depths of humanity itself. It may seem simple but upon further analysis, it really portrays humanity… I think the film is the explanation of the story ‘In a bamboo grove,’ which has a confusing ending. ‘Rashomon’ wraps it up nicely, satisfying our curiosity as to who really killed Takehiko. The best part is about the Buddhist monk’s change of attitude. He almost loses his faith in humanity after witnessing so much selfishness and dishonesty, but he regains his faith in man at the end. The film explores the behavior of humanity, its weaknesses and strengths.” – Emmanuel Cagayan.

 (Ang “Bisag Unsa” regular nga kolum ni Macario D. Tiu para sa MindaViews, ang seksyon sa opinyon sa MindaNews. Si Mac usa ka Palanca awardee ug National Book awardee. Puyde nimo ma-email si Mac sa mac_tiu@yahoo.com.ph.)

Your perspective matters! Leave a comment below and let us know what you think. We welcome diverse viewpoints and encourage respectful discussions. Don't hesitate to share your ideas or engage with others.

Search MindaNews

Share this MindaNews story
[custom_social_share]
Send us Feedback