(Abdulkadil Tawa Jani, a Sama-Bajau Take One passer of the Licensure Exam for Teachers, wrote this piece in Sinama. It was translated into Filipino by Noor Saada, peace and development worker and former Assistant Secretary of the Department of Education in the now defunct Autonomous Region in Muslim Mindanao. Saada translated this “so that more fellows would be able to read his personal narrative of struggle and success.”)
Ang bigat ng asukal at bigas, bubuhatin pa baba ng lantsa, tapos isasakay sa jeep. Araw gabi walang tigil habang mayroon bagong dating na lantsa. Pinagtatyagaan ang sakit sa katawan at pagbabantay sa gabi upang meron kabuhayan madala para sa mga anak. Init ng araw pinagtatyagaan, sakit hindi iniindya, pagkakargador, hindi ikinahihiya, kahit na pinagtatawanan. Sabay ngiti lang ang mahal kong tatay.
Babaeng matangkad, paroon parito, inuutus-utusan ng mga tao maglaba, hindi humihinto sa gawain kahit sa ilalim ng init ng araw, at sakit ng katawan hindi iniinda. Pilit na itinatago ang sakit upag mairaos ang pag-aaral ng mga anak.
Naaalaala ko pa noong kabataan ko umiiyak si tatay at nagtataka bakit hindi kinikilala ang kanyang anak gayong kumpleto naman sa lahat ng papeles. At si inay tuluyan na nakakatulog sa eskwelahan sa pagbabantay sa akin dahil hindi niya puwede iwan si datu, at iiyak kung hindi niyang mapagtanto katabi si Inggoh.
Lahat ng pagpapakahirap, pinagtagumpayan nina Tatay at Inggoh ang init at lamig ng panahon at pagsubok upang kami ay magkapag-aral.
Nanay, tatay, papuri sa Panginoon! Pwede na po kayo magrelax at magsaya dahil heto na bunga ng inyong itinanim, ang inyong anak na palagiang pinagtatawahan ng karamihan dahil pumapasok siya sa eskwelahan na nakabag na celophane at isang notebook at pencil lamang, andito na siya sa finish line – nakapagtapos ng pag-aaral, ngayon ay licensed professional teacher na, nanay, tatay!
Ang Diyos ay Dakila (Allāhu Akbar)! Purihin ang Diyos (Alhamdulillāh)! Tunay na ang Diyos ay Makapangyarihan at sa Kanya ako umaasa sa lahat ng bagay. Ya Allah! Taus pusong pasasalamat sa Iyo at hindi Mo ako pinabayaan noong ako ay nasa Zamboanga (upang magtake ng licensure exam).
Tatay, nanay, ngayon po. Ako naman po. Ako naman po ang maghahanap ng trabaho para sa inyo. It’s time for you to taste the fruits of your hardwork and sacrifices!
Ito po ay para sa inyo aking minamahal mga magulang.
(Abdulkadil Tawa Jani finished Bachelor of Elementary Education at the Mindanao State University in Tawi-Tawi in 2022. He has been working at the MSU Sama Studies Center and passed the Licensure Exam for Teachers this year, on his first take).
