Theme: Asserting Customary Resource Use: Reclaiming Free Prior and Informed Consent and Transmitting Indigenous Knowledge
Kami na mga partisipante sa ika-dalawang pambansang komperensiya sa katutubong kaalaman, na ginanap sa Southern Christian College, Midsayap,North Cotabato ngayong ika-21-23 ng Pebrero, 2012, ay nagbibigay ng pagkilala sa karunungan ng aming mga ninuno sa pagbibigay respecto at pasasalamat sa Bathala; at sa pagkilala namin sa presensiya ng mga nilalang na tumutulong sa amin na naninirahan at nagtatanggol ng kalikasan, ng aming lupain, teritoryo at likas-yaman. Kami ay nagbibigay pugay at nagbubunyi sa mga magagandang karananasan sa patuloy naming pagsasagawa at pagpapalakas ng aming mga katutubong likas-yaman at pag-usad ng aming self-determined development, ang halaga ng katutubong kaalaman at patuloy na pagpapadaloy ng katutubong kaalaman, at ang aming hindi mababaling pagtindig para sa aming karapatan sa free prior and informed consent (FPIC).
Ngunit/subalit, ang aming katutubong kaalaman at mga ginagawa ay nawawalan ng halaga dahil sa mga isyu at mga hadlang:
• hindi pagkilala sa aming katutubong lupain at native titles
• kawalan ng respeto ng gobyerno, hindi pagbibigay ng proteksiyon at paglalapat ng katutubong batas at pamumuno
• manipulasyon ng FPIC
• pagmimina, dams at mga plantasyon
• mga isyu sa kapayapaan at development at iba pang porma ng agresyon
• kawalan ng partisipasyon at konsultasyon sa mga polisiya at programang nakaka-apekto sa amin
• hindi pagkilala sa katutubong lupain at native titles
Ngayon, kami ay tumatawag sa interes gobyerno at malalaking korporasyon, na patuloy na nanghihimasok at nandarambong sa aming mga katutubong lupain at likas-yaman na pakinggan ang aming mga rekomendasyon at resolusyon:
Bukas kami sa pag rebisa ng FPIC guidelines pero kami ay nananatiling mapagbantay na hindi ito makaka-komplika sa aming mga tradisyunal na batas at panuntunan sa pagbibigay ng aming pag-payag
Nananawagan kami sa pagpapatigil ng development aggression: makakasira, malakihang pagmimina, pagtotroso, plantasyon, eco-turismo at pagda-dam sa mga teritoryo ng mga katutubo
Nananawagan kami para sa pagkilala at respeto sa aming mga native titles
Idine-demanda namin ang pagkilala sa aming mga katutubong gawain at panuntunan sa pagbibigay ng pag-payag sa mga proyekto, program na hindi nakatali sa gobyerno at sa proseso ng NCIP at FPIC
Nananawagan kami sa buo at epektibong partisipasyon at totoong konsultasyon sa aming mga komunidad sa mga program, polisya at mga batas na nakaka-apekto sa amin
Nananawagan kami sa pagkilala sa katutubong usaping-pangkapayapaan (peacepact) sa pagitan ng mga lumad at bangsa moro ng mindanao
Naninindigan kami at isinusulong ang karapatan ng mga katutubo na kilalanin sa nagaganap na negosasyong pangkapayapaan
Hinihikayat namin ang gobyerno at ang mga pribadong sektor na supportahan ang aming mga inisyatibo sa pagsasalin ng aming katutubong kaalaman
Nananawagan kami sa pag-rebisa ng kurikulum ng edukasyon para itama ang mga maling pagsasalarawan ng katutubong kultura
Hinihikayat din manin ang mga tao, organisasyon, tagapagsulong at mga kaibigan na:
Isulong and palakasin ang katutubong pag-gamit, pagmaneho at pamumuno sa mga katutubong teritoryo, lupain at likas-yaman
Palakasin ang aming mga organisasyom at networks na nagtatrabaho para sa pagsusulong ng karapatan ng mga katutubo
Ipagpatuloy ang mga inisyatibo sa pagsulong ng katutubong pag-gamit ng mga likas-yaman/rekurso, pag-angkin muli at pagsasagawa ng FPIC, at pagsasalin ng katutubong kaalaman
Ipagpatuloy ang inisyatiba ng paglikha at pagpapabuti ng tradisyunal at alternatibong sistema ng pag-aaral/pagtuturo
Ipag-patuloy ang pagma-mapa bilang isang metodolohiya ng pag-susulong ng katutubong pamamahala
Ipagpatuloy ang mga pag-aaral at pagdo-dokumento ng mga katutubong kaalaman at gawain at siguraduhin na ang mga bunga nito ay maibalik sa mga komunidad.
Sa gabay ng Bathala, ng mga nilalang/espiritu ng kalikasan, mga gabay naming nilalang/espirito at ng karunungan ng aming mga ninuno, kami, ang aming mga anak at ang anak ng aming mga anak ay ipagpapatuloy ang pagsasabuhay ng aming katutubong kultura at tradisyon na sumasabay at may saysay /napapanahon sa kasalukuyang panahon.
In continuing our ancestors’ efforts of asserting native titles and in commemoration of the US Supreme Court’s decision of upholding the native title of Ibaloy Mateo Carino on February 23, 1909, we resolve to celebrate this victorious landmark event every year on February 23 as the Indigenous Peoples’ “Native Title Day.”