(Kini nga sulat pamahayag gibasa sa ‘Barog: Kalinaw, Katungod, Kagawasan’ online forum ug ‘Tulay Kalinaw Mindanaw’ online forum niadtong 12 June 2020)
Hunyo 12, 2020
Tinahod nga Pangulong Duterte:
Mainitong timbaya gikan sa Mindanaw!
Dawata among panghinaut ug pag-ampo nga kanunay piskay imong panglawas, ilabina karon nga mag-desisyon ka sa mga butang nga may kalabutan ang kaugmaon sa nasud.
Buot namo ipahibalo ang among mga kabalaka mahitungod sa gipanday nga Anti-Terrorism Act nga karon naghulat sa imong pirma aron mahingpit nga balaod.
Ang proseso pagpanday niining balaodnon nagkulang sa igo nga pagkonsulta sa katawhan. Sa House of Representatives, walay tinuoray nga debate mahitungod niini kay wala man tuguti ang mga miembro nga sukit-sukiton ang matag probisyon, ug magsugyot og mga kabag-uhan. Unta, ang usa ka balaodnon tumong sa usa ka sensitibong hisgutanan, sama sa anti-terrorism, moagi og makuti nga pagtuon sa mga kalambigit nga isyu. Pinaagi niini, maseguro nga mahatagan og husay ang tanang aspeto sa hisgutanan.
Tungod kay wala man kami gipaminaw sa mga Senador ug Kongresista, gidala namo karon sa imong buhatan ang uban pang panglantaw mahitungod sa sugyot nga Anti-Terrorism Act. Malaumon kami nga ang imong paghukom kabahin niini pinasubay sa kamatuoran ug hustisya.
Sama kanimo, Ginoong Pangulo, amo usab nga gipanghimaraot ang terorismo. Gani, daghan kanamo ang aktibong galihok aron mabuntog ang pagkatap niini sa Mindanaw. Apan ang among mga kasinatian nagtudlo nga ang pagpakigbatok sa terorismo mahimong kawang lamang kung, sa proseso, mahikawan ang katawhan sa ilang mga katungod. Angay dumdumon nga ang mga katungod mao ang dugukan sa atong demokrasya.
Laraw sa mga terorista ang pag-imposar sa ilang kagustuhan ngadto sa katawhan, busa, dakong supak sila sa demokrasya. Dili ba atong gipakigbatukan ang terorismo aron protektahan ang demokrasya? Nan, nganong angay hikawan man ang katawhan sa ilang mga katungod?
Ang kasaysayan sa Mindanaw, Ginoong Pangulo, nagpakita sa dili maayong sangputanan sa pagbalewala sa tawhanong katungod, bisan pa sa pakigbatok sa mga gikaingong kaaway sa estado.
Ang mga pagpang-abuso batok sa sibilyang Moro wala nakapahunong sa laraw nga mahimulag sila sa Pilipinas sukad pa niadtong 1970s. Hinuon, naghulma kini sa panan-aw nga ang gobierno berdugo, ug busa, ang panginahanglan sa pakig-gyera aron malingkawas gikan sa kontrol niini.
Sa paglabay sa upat ka dekada nga gyera, nahunong lang ang rebelyong Moro dihang seryosong gitubag ang mga isyu kabahin sa inhustisya, pagpihig sa bahandi sa katilingban, ug kakulang sa gahum sa kinabag-ang katawhan. Ang imong administrasyon, Ginoong Pangulo, dako og nahimo alang sa kasulbaran sa rebelyong Moro.
Ang inhustisya, pagpihig sa bahandi sa katilingban, ug kakulang sa gahum sa kinabag-ang katawhan maoy hinungdan sa nagatunhay nga mga panagbangi sa ubang parte sa Mindanaw ug sa tibuok nasud. Ang kalisud sa katawhan tungod aning mga panagbangi nisamot tungod sa COVID-19 pandemic.
Karon, amo kang gihangyo, Ginoong Pangulo, nga i-veto ang balaodnon sa Anti-Terrorism. Mintras tanto, ipailalom kini sa pagtuon sa mga eksperto sa balaod, pulis ug militar, ug mga personalidad nga adunay kasinatian pakigbatok sa nagkadaiyang aspeto sa terorismo, aron magsulat og bersyon nga adunay pagrespeto sa katungod ug kagawasan sa katawhan.
Ang pinaka-epektibong solusyon sa terorismo mao ang pagpanday og usa ka makitawhanong katilingbang Pilipinhon!
Kanimo matinahuron,
Kanimo matinahuron,
Mga kaubang Mindanawon
MSGR. ANTONIO J. LEDESMA, SJ
Archbishop of Cagayan de Oro
Convenor, Tulay Kalinaw Mindanaw
CHARLITO Z. MANLUPIG
President and CEO
Balay Mindanaw Foundation Inc.
Kung gusto ka mupirma higala, igsoon, kaubang Mindanawon, bisitaha ang:
Sulat Pamahayag alang kang Presidente Rodrigo Duterte mahitungod sa sugyo nga Anti-Terrorism Law